Het 1e slimme blauw-groene dak op gemeentelijk vastgoed

Zonnepanelen, een slim groen dak met waterberging, volledige isolatie én 2 bijenhotels op een Rijksmonument; het kan! Het voormalige kantoorgebouw van het Lloydhotel op de Oostelijke Handelskade 12 in Amsterdam is tijdens groot onderhoud in ere hersteld en direct verduurzaamd.

Meer dan 100 jaar geleden

Vanaf 1899 vervoerde de rederij Koninklijke Hollandse Lloyd emigranten naar Zuid-Amerika. Voor hun passagiers bouwden ze een hotel aan de Oostelijke Handelskade. Het bijbehorende kantoorgebouw uit 1917 heeft in de lengte 16 gewelven met bijzondere daklichten. De gevels hebben siermetselwerk en natuurstenen accenten. Tegenwoordig is het pand in eigendom van gemeente Amsterdam die de ruimtes verhuurt aan kunstenaars en kleine creatieve bedrijven.

Een flinke verbouwing

Eind 2019 werd de laatste hand gelegd aan de renovatie van het pand. Een lekkend dak en tocht doorlatende buitenmuren vroegen 2 jaar eerder om groot onderhoud. De oude bitumen daklaag is meteen verwijderd. Zo’n dak kan tot 70 graden Celsius worden in de zomer en dat veroorzaakt hittestress in de stad (een groen dak wordt maximaal 30 graden). Na maximale isolatie is het dak bedekt met een drainagelaag van 100% gerecycled plastic voor de berging van 53.000 liter water.

Oorspronkelijk kleuren hersteld

Het glas in lood en de gevelrand zijn gerestaureerd en de buitengevel is wind- en waterdicht gemaakt. Na veel afstemming met verschillende leveranciers en Monumentenzorg is het gelukt om ook de monumentale vensters en daklichten te isoleren. Alle ramen zijn voorzien van HR++ restauratieglas en kunnen nu geopend worden voor een betere ventilatie. Kleurhistorici achterhaalden de oorspronkelijke kleuren van het houtwerk van de ramen. De kozijnen zijn zandgeel en donkergroen geschilderd. Het Rijksmonument is daarmee in ere hersteld en klaar voor de toekomst.

Een slim blauw-groen dak met 54 zonnepanelen

Het grote platte dak en de sterke constructie van het pand leenden zich heel goed voor een groen dak met waterberging én zonnepanelen. Op het dak zijn kratten geplaatst die regenwater opvangen. De opgeslagen laag water verkoelt het gebouw in de zomer. De afvoer van het water wordt op afstand bestuurd zodat het op een droge dag kan afvloeien. Dat ontlast het riool tijdens een heftige regenbui.

Natuurinclusief dak

Het dak is natuurinclusief ontworpen. Dat betekent dat er bij de inrichting van het groen rekening is gehouden met de dieren die dit dak aantrekt. De sedummatten en de planten trekken bijen en vlinders aan. Insecten nestelen graag in het groffe zand van het looppad. Er staan ook 2 bijenburghten op het dak. Net als de kantoren in het gebouw die links en rechts van een lange middengang liggen, ligt het groen links en rechts van een strook zonnepanelen. De 54 panelen wekken genoeg energie op om 15 huishoudens een heel jaar van energie te voorzien.

Bijenburghten bestaande uit twee installaties van enkele houten palen met gaatjes erin waarin bijen kunnen nestelen.
Bijenburghten op het dak van het Lloyd Hotel

Goed voor de stad, goed voor de Amsterdammer

Dit slimme blauw-groene dak bespaart energie, voorkomt wateroverlast en verkoelt de omgevingstemperatuur. Dat heeft de stad hard nodig. Het dak is ook voor alle Amsterdammers. De huurders van dit pand profiteren van een lagere energierekening en in de zomer van een koelere en beter geventileerde werkplek. En de buren hebben nu een mooi uitzicht! Wie goed kijkt, ziet dat de speelse vlakverdeling van het groen een referentie is aan de eilanden in de omgeving. Projectleider bij gemeente Amsterdam Romeo Rawi bouwde dit eerste slimme blauw-groene dak op gemeentelijk vastgoed: “Als het echt werkt zoals je bedacht hebt en de huurders zijn enthousiast, dan is dat toch de kroon op het werk.”

Duurzaam verbouwen: zo pak je dat aan

Gemeente Amsterdam bezit zo’n 900 panden in de stad. Jaarlijks wordt bij 100 tot 150 eigen panden groot onderhoud uitgevoerd. Hét moment om de panden direct te verduurzamen. Duurzame Meerjarenonderhoudsplannen (DMJOP) zorgen ervoor dat de hele portefeuille structureel verduurzaamt. Een dak dat vervangen moet worden, krijgt isolatie en zonnepanelen. Bij onderhoud aan kozijnen worden ramen voorzien van HR++ glas. Oude installaties worden vervangen door de duurzaamste variant en LED verlichting wordt geïnstalleerd.

Per keer wordt afgewogen welke maatregelen de grootste impact kunnen maken binnen het beschikbare budget. Bouwfases goed op elkaar afstemmen bespaart geld en biedt kansen voor het verkrijgen van subsidies. “Ik probeer altijd verder te verduurzamen dan wat nu direct nodig is en zoek daar eventueel extra budgetten bij. We experimenteren ook en soms gaat dat niet helemaal goed. Dat geeft niet, want daar leren we van en zo ontstaat een soort blauwdruk voor een volgend project.” aldus Romeo.

Gemeente Amsterdam werkt aan de verduurzaming van de eigen organisatie

In 2030 wil de gemeente zoveel mogelijk eigen groene daken en terreinen. Ook wordt dan op elk geschikt dak duurzame energie opgewekt, zijn de panden geïsoleerd en zoveel mogelijk aardgasvrij. Om kennis en ervaring op te kunnen doen, wordt geïnvesteerd in innovatieve projecten. Zo draagt de gemeente bij aan de klimaatdoelen voor de stad.

Meer weten over de verduurzaming van de gemeentelijke organisatie? Ga naar Amsterdam.nl

Loket Duurzaam Erfgoed

Wil jij je monument verduurzamen? Bij het Loket Duurzaam Erfgoed geven experts van de gemeente kosteloos advies over de bouwkundige mogelijkheden, vergunningen en financiering. Ook voor gebouwen in beschermd stads- of dorpsgezicht.

Ga naar het Loket Duurzaam Erfgoed op Amsterdam.nl