Paddenstoelen kweken op koffiedik

Koffiedik, hoeveel gooien we er wel niet van weg? Terwijl het prima teeltgrond is voor eetbare paddenstoelen. Het bedrijf GRO verzamelt koffiedik, teelt er oesterzwammen op en maakt daarvan vegetarische hamburgers, bitterballen en kroketten. Jan Willem Bosman Jansen vertelt waarom hij GRO heeft opgericht.

Jan Willem: "Het idee voor GRO ontstond in Zimbabwe, waar mijn vrouw een paar jaar eerder een kinderhuis was gestart. In Zimbabwe was voedselschaarste ontstaan. Een Zuid-Afrikaanse stichting deelde kennis over het kweken van paddenstoelen op restafval van mais- en koffieplantages. De oudere kinderen konden al snel hun eigen eetbare paddenstoelen kweken. Ik dacht: wat gek eigenlijk dat we in Nederland zoveel koffie eenmalig gebruiken en weggooien. Daar wilde ik iets mee doen. Het is eigenlijk omgekeerde ontwikkelingshulp, wij hebben geleerd van een land met schaarste."

Simpel gezegd gebruikt GRO koffiedik en enkele andere organische ingrediënten als teeltgrond, voegt sporen van paddenstoelen toe en laat het broeien in plastic zakken. Daar groeien na anderhalve maand paddenstoelen uit die je kunt afsnijden.

Vegetarisch en zonder E-nummers

Jan Willem: "Koffie is en blijft een bes, dus vruchtbaar. Mensen reageren altijd verbaasd en positief. Het leuke is dat we uit restproducten een hoogwaardiger product maken, de oesterzwammen. Een modieuze term is ook wel 'upcycling'. We kunnen wel 2000 kilo oesterzwammen per week leveren, als er markt voor is.

We zitten op het kruispunt van duurzaam en commercieel. Behalve los verkopen, maken we van de zwammen ook vegetarische bitterballen, kroketten en hamburgers, zonder E-nummers. Als je goede olie gebruikt, is gefrituurd eten best gezond. Bovendien hebben we nu ook ovenkroketjes die vanaf maart bij Bagels & Beans op het menu staan. Het mooie is dat we de cirkel rond kunnen maken: ondernemingen die koffiedik leveren, kunnen de kroketten verkopen die daar indirect uit voortkomen."

Professionaliseren

"La Place was direct enthousiast, daarmee hebben we een goed lopende samenwerking. Wagens die onze producten brengen, nemen koffiedik als retourvracht mee terug. We werken ook samen met een aantal grote cateraars en zamelen koffiedik in bij bijna alle universiteiten van Nederland.

Klanten willen 'het verhaal' maar wat graag hebben, voor in hun jaarverslag bijvoorbeeld. Maar de bestellingen blijven soms achter. Van Economische Zaken hebben we een kleine startsubsidie gekregen, maar nu financier ik veel zelf. Ik doe dit naast mijn werk als filmdistributeur. Hopelijk kunnen we uitgroeien tot een middelgrote onderneming die op zichzelf kan staan. We zijn bezig met professionalisering van het merk, de positionering, verkoop, website. Het liefst wil ik dat supermarkten onze producten ook gaan verkopen."

Reststoffen gebruiken als kweekgrond

"Nu ik wat ouder ben heb ik de middelen om een weg te plaveien voor jongere mensen. Dat hoort bij je rol in de maatschappij, vind ik. Jonge werknemers staan helemaal achter het product en zorgen voor een fijne dynamiek, ze zijn blij met dingen die lukken. Zij hebben metéén door wat GRO doet. Reststoffen gebruiken als kweekgrond? Logisch, doen we aan mee!"