Aardgasvrij

“Onze stoomketels in het ketelhuis waren aan vervanging toe. Dat was het moment om te kijken naar alternatieve energiebronnen in plaats van automatisch een nieuwe stoomketel te plaatsen. We dachten, moeten we niet gaan uitzoeken hoe we aardgasvrij kunnen verwarmen in dit ziekenhuis? Met als voorwaarde om 1 ketel (op gas) te houden in geval van nood. Als ziekenhuis moet je zelfvoorzienend zijn, we moeten onze systemen altijd draaiende kunnen houden. Ook bij uitval van stadswarmte, het blijft natuurlijk techniek. Je moet goed nadenken over dit soort zaken.”

Hoe lang waren jullie bezig met het aardgasvrij maken van het ziekenhuis?

“Van het eerste gesprek over aardgasvrij tot aan het verwarmen met stadswarmte duurde zo’n 2 jaar. We zijn veel in gesprek geweest over de vorm van het contract en over de eventuele voor- en nadelen hiervan. Nu hebben we stadswarmte en we zijn er allemaal tevreden mee. Het is betrouwbaar en voldoet aan de wensen die wij als ziekenhuis hebben.”

Welke maatregelen hebben jullie allemaal genomen om te verduurzamen?

“Op onze daken liggen 660 zonnepanelen. Deze panelen leveren slechts 2% van onze totale opwekking aan elektriciteit, maar dragen wel bij aan verduurzaming. Bij iedere verbouwing kiezen we nu voor ledverlichting.

Daarnaast zijn we bezig met het vervangen van het gebouwenbeheersysteem. Deze installatie geeft ons inzicht in de diverse energiestromen. Denk aan water, elektra en klimaatbeheersing. Met ‘slimme’ sensoren kunnen we meten hoeveel warmte we nodig hebben en hoeveel we kunnen besparen. Onze terreinverlichting is led en schakelt over op slimme sensoren afhankelijk van het daglicht.

Wat is de volgende stap?

“Wij willen ons gebouw in de toekomst gaan koelen met water uit het Noordhollandsch kanaal in plaats van met airco’s. Zo kunnen we het gebruik van schadelijke koelmiddelen verminderen én we besparen een hoop elektriciteit. Het gebruik van het kanaalwater is namelijk vrijwel energieneutraal. Voor een heel klein deel van het ziekenhuis hebben we nu nog stoom nodig, bijvoorbeeld voor het reinigen van medisch gereedschap en voor de luchtbevochtiging. Hiervoor draait 1 stoomketel zeer beperkt op aardgas. In de toekomst willen we ook hiervoor een ‘groener’ alternatief inzetten. We maken nu nog gebruik van aardgas voor het bereiden van onze maaltijden. Straks gaan onze koks over op inductie en wordt de vaat elektrisch gereinigd in plaats van met stoom. Ook willen we onze werknemers, patiënten en bezoekers nog meer betrekken bij het besparen van energie.”

Welke tips wil je andere organisaties en particulieren meegeven?

“Informeer hoe je kunt verduurzamen en kijk waar je zelf invloed op hebt. Is je cv-ketel stuk? Vervang hem dan niet gelijk voor een zelfde soort ketel, maar kijk eerst welke duurzame alternatieven er zijn. Soms kun je hier zelfs een subsidie voor aanvragen. Wil je als organisatie verduurzamen, zorg dan dat je een goed meerjarig onderhoudsplan hebt om eventuele risico’s te kunnen dekken. Zo krijg je ook inzicht in de natuurlijke vervangingsmomenten.

Soms moet je in het begin iets meer investeren voor een duurzaam resultaat, maar op langere termijn levert het je vaak geld op. Kijk vooral ook naar je eigen gedrag en dat van je gebruikers of medebewoners van een gebouw of woning. Daar hoef je nog geen geld in te investeren, en het levert zeker iets op. Zoals de thermostaat een uurtje eerder uitzetten en de voordeur dicht doen als de kachel aanstaat. We weten dit allemaal wel, maar we handelen er niet altijd naar.”

Investeringen betalen zichzelf terug

"Het Boven IJ ziekenhuis heeft een energierekening van 1,2 miljoen. En als je daar 10% op kan bezuinigen dan zit je tussen de 100.000 en 200.000 euro per jaar. Met de tijd betalen onze investeringen zich eigenlijk terug. We kijken naar de dingen die we zelf in de hand hebben, daar kunnen we op sturen. We nemen onze medewerkers en patiënten mee en kijken wat we samen kunnen doen om te zorgen dat onze energierekening omlaag gaat. Dit mag natuurlijk niet ten koste gaan van comfort en kwaliteit. Zo kwamen we tot een energieneutraal beleidsplan, waar stadswarmte onderdeel van uitmaakt."

• Bekijk de routekaart op de website van BovenIJ met de stappen die zij in de komende jaren nemen om de klimaatdoelstellingen te bewerkstelligen.
• Nieuwsbericht: BovenIJ ziekenhuis start circulaire inzamelpilot